4ο Διεθνές Συνέδριο Φυτεμένων Δωμάτων

Κωνσταντινούπολη 20-21 Απριλίου 2015

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 20 και 21 Απριλίου 2015 στην Κωνσταντινούπολη το 4ο Διεθνές Συνέδριο Φυτεμένων Δωμάτων που διοργανώθηκε από το διεθνή οργανισμό International Greenroof Association (IGRA). Συμμετείχαν 400 σύνεδροι από 33 χώρες, οι οποίοι παρακολούθησαν διαλέξεις και εργαστήρια / workshops, όπου παρουσιάστηκαν καινοτόμες μελέτες και τεχνικές εφαρμογής πράσινων δωμάτων.

Ανακτήστε το χαμένο έδαφος, προστατέψτε τα κτίρια από τις δυσμενείς περιβαλλοντικές συνθήκες, εξοικονομήστε ενέργεια, δημιουργήστε ελεύθερους χώρους πρασίνου, συμβάλετε στη διατήρηση του υδρολογικού κύκλου του νερού και στην αναστροφή του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας ήταν τα μηνύματα του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Φυτεμένων Δωμάτων.

 Επιλεγμένα έργα φυτεμένων δωμάτων ανά τον κόσμο

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Zorlu Center, ένα σύγχρονο κτιριακό σύγκρότημα αποτελούμενο από τέσσερις ουρανοξύστες, όπου βρίσκονται το ξενοδοχείο Raffles, ένα εμπορικό κέντρο, κατοικίες, και γραφεία. Τα πράσινα δώματα κυριαρχούν στο Zorlu Center σε διαφορετικές τυπολογίες και με μεγάλη ποικιλομορφία βλάστησης. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει λοιπόν καλύτερη έναρξη του συνεδρίου, από την ξενάγηση στα φυτεμένα δώματα του κέντρου από την αρχιτέκτονα τοπίου Zerrin Bucaklı που απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την μέθοδο κατασκευής καθώς και τα πιστοποιημένα συστήματα υποδομής που εφαρμόστηκαν.

Εντυπωσιακά έργα όπως αυτό του Ξενοδοχειακού συγκροτήματος Marina Bay Sands στη Σιγκαπούρη από το αρχιτεκτονικό γραφείο Sadfie Architects, του πράσινου ουρανοξύστη Bosco Verticale στο Μιλάνο από την αρχιτέκτονα τοπίου Laura Gatti καθώς και το Νέο Μουσείο της Τροίας από το αρχιτεκτονικό γραφείο Yalin Architectural μονοπώλησαν το ενδιαφέρον του συνεδρίου.
Η παρουσίαση του κτιρίου γραφείων Καρελά, το οποίο έχει λάβει την πιστοποίηση LEED Gold, τόσο για τον ενεργειακό σχεδιασμό όσο και για την κατασκευή του, ανέδειξε την ελληνική αρχιτεκτονική αλλά και τη μεσογειακή ταυτότητα των πράσινων δωμάτων. Η αρχιτέκτων Μ. Κοκκίνου (Κοκκίνου-Κούρκουλας Αρχιτέκτονες) και η αρχιτέκτων τοπίου Έλλη Παγκάλου (elandscape) παρουσίασαν ένα βιοκλιματικό κτίριο οι χρήστες του οποίου μπορούν να περπατούν και να αθλούνται σε έναν ‘υπερυψωμένο’ μεσογειακό κήπο.

Σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις

Στο συνέδριο παρουσιάστηκε η νέα καινοτόμος μέθοδος παραγωγής αποστραγγιστικών στοιχείων για φυτεμένα δώματα από «βιοπλαστικό / bioplastic». Τα αποστραγγιστικά στοιχεία Naturline line παράγονται από πρώτη ύλη που προέρχεται από ζακχαροκάλαμο σε ποσοστό 95% και αποτελούν ένα απόλυτα οικολογικό προϊόν φιλικό προς το περιβάλλον.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσίασε και η έκθεση της ολοκληρωμένης σειράς συστήματος υποδομής φυτεμέμων δωμάτων Aquatec με έμφαση στην εξοικονόμηση / διαχείρηση νερού και την αύξηση της συνολικής υδατοικανότητας του πράσινου δώματος. Το στοιχείο Aquatec με συγκράτηση νερού 17l/τμ. λειτουργεί ως ένα ‘φράγμα΄ και συγκρατεί βροχοπτώσεις έως 20mm αποδίδοντάς σταδιακά το αποθηκευμένο νερό στα φυτά. Η μεγάλη συγκράτηση νερού και η υπόγεια άρδευση μειώνει σε πολύ μεγάλο ποσοστό τις απώλειες από την εξατμισοδιαπνοή.

Η ενεργειακή και περιβαλλοντική συμπεριφορά των φυτεμένων δωμάτων

Μεταξύ των εισηγήσεων παρουσιάστηκαν ερευνητικά αποτελέσματα από ομάδες ακαδημαϊκών ερευνητών που εστίασαν στην σημαντική συνεισφορά των φυτεμένων δωμάτων για τη διατήρηση του υδρολογικού κύκλου και τη βελτίωση του μικροκλίματος. Οι Prof. Herbert Dreiseitl, Dr. Mert Eksi και Prof. Dr. Wolfgang Dickhaut ανέλυσαν μεταξύ άλλων τα ποσοστά των όμβριων υδάτων που συγκρατούνται ανά κατηγορία πράσινου δώματος, τη σημασία της καθυστέρησης απορροής του νερού και την βελτίωση του μικροκλίματος που επιτυγχάνεται σε σύγκριση με μια συμβατική οροφή ή μια οροφή με χαλίκι.
Ο καθηγητής Dr. Serdar Celik ανέλυσε τα πολλαπλά ενεργειακά οφέλη καθώς και το πώς διαμορφώνονται και αλληλεπιδρούν ανάλογα με το κλίμα της περιοχής, την ετήσια βροχόπτωση, το είδος των φυτών και τον τύπο του πράσινου δώματος.

Πράσινα Δώματα - Περιβαλλοντική και ενεργειακή πιστοποίηση κτιρίων LEED και BREAM

Γνωρίζατε ότι τα πράσινα δώματα συμβάλλουν σημαντικά στην θετική αξιολόγησή σύμφωνα με τις μεθόδους περιβαλλοντικής πιστοποίησης LEED και BREAM;
Η εφαρμογή πράσινων δωμάτων/πράσινων στεγών πριμοδοτεί με βαθμούς τους τομείς του περιβάλλοντος, της ενέργειας, τη διαχείρισης νερού και την αειφορία, και επιτρέπουν την υψηλότερη βαθμολόγηση κατά τα διεθνώς αναγνωρισμένα συστήματα όπως ανέπτυξε στην εισήγησή του ο κ. Berkay Somalı, ο οποίος ειδικεύεται στα αντίστοιχα Συστήματα Πιστοποίησης.

Κίνητρα - Πολιτική προώθησης των φυτεμένων δωμάτων στις ευρωπαϊκές πόλεις

Σε μία από τις σημαντικότερες θεματικές ενότητες του Συνεδρίου, παρουσιάστηκαν από την ερευνήτρια Dr. Heleen Mees, και τον Διευθυντή της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φυτεμένων Δωμάτων-IGRA κ. Wolfgang Ansel, οι πολιτικές που ακολουθούνται και τα κίνητρα που δίνονται στις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις για την εφαρμογή πράσινων δωμάτων σε εκτεταμένες επιφάνειες για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.
Στοιχεία για τα προγράμματα που υλοποιούνται, παρουσιάστηκαν από εκπροσώπους των Δήμων του Αμβούργου / Γερμανία και του Παρισιού / Γαλλία.

Το Παρίσι ακολουθεί μια δυναμική πολιτική με στόχο να μετατραπεί το Παρίσι σε πράσινη πόλη έως το 2020. Το δημοτικό συμβούλιο έχει εγκρίνει το συνολικό ποσό των 500.000.000 ευρώ για την ανάπτυξη αστικού πρασίνου μέχρι το 2020. Μεταξύ πολλών στόχων που έχουν τεθεί είναι η κατασκευή ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών μέτρων πράσινων δωμάτων και τοίχων.

H Στουτγκάρδη, ανακηρύχθηκε πρωταθλήτρια πόλη για την αποτελεσματικότητα των μέτρων προώθησης, καθώς και για τα έργα πράσινων δωμάτων, τα οποία έχουν υλοποιηθεί μέσω των σχετικών προγραμμάτων. Πιο συγκεκριμένα, έχουν καταγραφεί δύο εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα φυτεμένων δωμάτων εκτατικού και εντατικού τύπου, που σημαίνει ότι το ποσοστό των πράσινων δωμάτων στην πόλη της Στουτγκάρδης είναι μεγαλύτερο από το 25% της συνολικής επιφάνειας των δωμάτων και των στεγών. Η άμεση χρηματοδότηση / επιδότηση στη Στουτγκάρδη ανέρχεται στο 50% με απαραίτητη προυπόθεση να πληρούνται όλες οι προδιαγραφές για την κατασκευή των πράσινων δωμάτων. Η πόλη της Στουτγάρδης έχει αναπτύξει μέτρα προώθησης των φυτεμένων δωμάτων από το 1986.

Σε μια μικρή πόλη με 170.000 κάτοικους όπως είναι η Βασιλεία στην Ελβετία, ακολουθείται πρακτική ανάληψης προωθητικών μέτρων κατασκευής πράσινων στεγών από το 1996 με το σύνολο των πράσινων δωμάτων να ξεπερνά το 1.000.000 τμ.

Στο Αμβούργο, δίνονται κίνητρα με άμεση χρηματοδότηση για την κατασκευή και τη συντήρηση των πράσινων δωμάτων. Τα πράσινα δώματα επιδοτούνται με 6€/τ.μ. και το ποσό αυξάνεται ανάλογα με το συνολικό βάθος με 0,50€/τ.εκ./τμ. Για παράδειγμα, ένα φυτεμένο δώμα ημιεντατικού τύπου με 25 εκ. βάθος υποστρώματος ανάπτυξης θα χρηματοδοτηθεί άμεσα με 18,50€/τ.μ. Όσον αφορά στην αφαρμογή πράσινων δωμάτων στο κέντρο της πόλης η χρηματοδότηση αυξάνεται σε ποσοστό 15%.

Στο Λονδίνο έχουν κατασκευαστεί έως σήμερα περίπου 93.000 τμ. πράσινων δωμάτων ενώ τα μέτρα προώθησης έχουν ξεκινήσει μόλις το 2004. Η άμεση συσχέτιση τους ως αντισταθμιστικό μέτρο των πλημμυρικών φαινομένων, θέτει για την εφαρμογή και τη χρηματοδότησή τους αυστηρές προδιαγραφές για την αποθηκευτική ικανότητα τους σε νερό.
Το Διεθνές Συνέδριο Φυτεμένων Δωμάτων παρακολούθησαν 20 σύνεδροι από την Ελλάδα (αρχιτέκτονες, αρχιτέκτονες τοπίου, γεωπόνοι, μηχανικοί, εκπρόσωποι επαγγελματικών φορέων και εκπρόσωποι ΟΤΑ), οι οποίοι στα πλαίσια των παράπλευρων εκδηλώσεων του Συνεδρίου, συζήτησαν για το σχεδιασμό των σύγχρονών μητροπόλεων, την βιώσιμη ανάπτυξη και την δυναμική των πράσινων δωμάτων στον αειφορικό σχεδιασμό.